Dünya Rekoru Kırılan Uykusuzluk Deneyi

Sağlık konusunda hâlâ araştırma niteliğinde olan ve birçok üniversiteli öğrencinin de takip ettiği konu uyku bozukluklarıdır. Metinde bahsinin geçeceği deney de yine üç tane üniversiteli öğrenciler tarafından merak edilerek, bilim fuarı rozetini kazanmayı isteyerek ve Guinness rekorlar kitabındaki 260 saatlik rekoru kırmayı hedefleyerek ortaya çıkmıştır.

1963 senesinde deneyin rekorunu kıran Randy Gardner ve iki arkadaşı Bruce McAllister ve Joe Marciano ile birlikte işe koyulmuşlardır. O zamanlar bu deneyin önem taşımasında en çok da doğrusal pek fazla bilgi olmamasından kaynaklanıyordu. Örneğin; uykusuzluk deneyinin insanları öldüreceğine inanıyorlardı ve bu yüzden insanlar arasında pek fazla gönüllü insan bulunamıyordu. Evet, daha önceki yapılan hayvanlar üzerindeki uykusuzluk deneyinde 15 gün sonunda ölen hayvanlar oldu ancak bu insanlar için mutlak bir bilgi değil sadece bir ihtimal olabilirdi. Zira hayvanların ölüm sebepleri bile bu deneye rağmen çok çeşitlilik göstermiştir. Kimi hayvanların stresten, korkudan öldüğü gözlemlenirken kimisinin de uykusuzluktan öldüğü saptanmıştır.

Hayvanlarda yapılan bu deneyler ve deneylerin sonucu bile değişkenlik gösterirken 1960’lı senelerinde insanlar sanki mutlak bir bilgi gibi inanıyordu bu deneyin ölümcül olduğuna. 1940 senesinde yapılan Rus Uyku Deneyi rivayetine de insanlar gerçek olduğuna inanmaktadır. Metnin ilerleyen satırlarında neden bu deneye rivayet denildiği hakkında da detaylı bilgilendirilme yapılacaktır.

Randy Gardner bu deneye başladığında ailesi oğullarına bir şey olacağı korkusu ile endişeleniyor ve bu deneyin yapılmasını istemiyorlardı. Deneye William C. Dement adından Amerikalı bir uyku araştırmacısı da dahil olunca hem Randy’nin ailesi biraz olsun rahatlamıştı hem de bu deney bulundukları Stanford Üniversitesi tarafından daha çok ilgi görmeye ve gündem odağı olmaya başlamıştı.

Randy’i basketbol ve tenis gibi oyunlar oynatarak ayakta tuttuklarını anlatan araştırmacılar, aynı zamanda deneğin basketbolda uykusuzluğun verdiği hâlsizlik ve yorgunluğa rağmen başarılı bir oyunculuk sergilediğini de belirtmiş oldu. Randy uyku deneyi esnasında tahmin edilebileceği üzere dikkat dağınıklığı ve odaklanma sorunu yaşamaya başladı. Bunun beraberinde geceleri epey zorlandığı gözlemlenmiştir. Sanki Randy biraz olsun bıraksalar hemen gözleri kapanıp da uyuyacak gibi oluyormuş. Randy başarılı bir şekilde deneyini sürdürürken agresif tavırlarının çok seyrek olduğu ve agresif tavırlar sergilediği durumlar genellikle bir kokuya, yahut bir tada uzun süre tahammül edememesinden çıktığı gözlemlenmiştir.

Uyku deneyi sona erdiğinde 11 saat 25 dakika süre durdurulmuştur ve Guinness rekorlar kitabına geçmiştir. Randy uyuya kaldıktan sonra dört saatlik bir nörolojik muayene altında tutuluyor ve deney tamamen sona erer. Muayene bitiminde Randy uyuması için rahat bırakılmıştır. Randy’nin nörolojik muayene tetkiki sonucunda aslında Randy’nin beynin bazı işlevsel bölgelerinin uykuda olduğu, diğer bölgelerin uyanık olduğu tespit edilmiştir. Deneyin yaşanma esnasına tekrardan dönersek şu şekilde doğrulama kurabiliriz: Randy deneye esnasında odak bozukluğu, nesneleri kavrayamama, konuşurken dilin sürçmesi ve cümleleri kuramaması, kafa karışıklığı ve baş dönmesi nedenleri o sıra beyindeki bu işlevleri yapan nöronların uyku hâlinde olduğu için yapamadığı çıkarımı yapılabilir.

Rus Uyku deneyinin rivayet, hatta creeperpasta hikâyeleri arasında görülmesinin birçok nedeni vardır. Özetlersek Rus Uyku deneyi İkinci Dünya Savaşı döneminde düşman olarak kabul edilen esirlerden beş denek alınmıştır. Bu denekler bir odaya kapatılıp uyarıcı gazla uyanık tutulmaya çalışıyor. Birkaç gün sonra içlerinden birisi ses telleri yırtılana kadar çığlık atmaya başlıyor. On beş günün sonunda bir denek ölü bulunuyor. Diğer denekler ise kendi uzuvlarını parçalamış biçimde bulunuyor. Hatta gardiyan onları çıkarmaya yeltendiğinde uyumamak için yalvarıp gardiyanlara saldırıyorlar. Araştırma ile daha detaylı hâlini okuyabilirsiniz ancak özetinde bile saçmalıklar yattığı bariz bir şekilde ortadadır.

Uykusuzluk Randy Gardner’da olduğu gibi beyindeki bazı nöronların uyumasına ve bunun beraberinde yetersiz performansa neden olur. Agresiflikler tahammülsüzle sonuçlanır. Kendini yeme isteği, kendini öldürme isteği, akıl sağlığını yitirme gibi bir durun ortaya çıkıyorsa, uyku testinden ziyade kişinin psikolojisi incelenirdi. Zaten Rus Sovyeti’i de hikâyeyi doğrulamamıştır. Yahut belgelerle kanıtlanamamıştır.